شیخ بهایی و "پریشانی ما"

درباره شیخ بهایی سخن بسیار گفته شده است اما در باب نگاه باطنی او به معنویت و فهم او از دین و راه رهایی از ریا و جهل در جامعه ایرانی کمتر بحثی به میان آمده است. شاید با خوانشی انتقادی و نگاهی نقادانه بتوان بخش هایی از الهیات رهایی بخش او را باز-جست. مثلا نگاهی به شعر ذیل بیاندازید:
 
ای عقل خجل ز جهل و نادانی ما

درهم شده خلقی ، ز پریشانی ما

بت در بغل و به سجده پیشانی ما

کافر زده خنده بر مسلمانی ما ...

 در این ابیات شیخ بهایی به نوعی شیوه ی متداول از دیانت را مایه شرمساری و "تخلف" می خواند و عدم التفات ما به عقل را دلیل سیطره جهل و پریشانی "وضع موجود" می داند. به نظرم نگاهی دوباره به شیخ بهایی از منظر الهیات رهایی بخش لازم باشد.