زبان مادری در گفتمان علوم اجتماعی
کتاب «زبان مادری در گفتمان علوم اجتماعی» که مجموعه مقالات 18 نفر از اساتید برجسته فلسفه، علوم اجتماعی و زبانشناسی پیرامون مطالعات حوزه زبان مادری است تا چند روز آینده روانه بازار میشود. داوران محترم این اثر ارزشمند اجازه فرمودن سیاه مشق اینجانب با عنوان «بررسی توانایی افراد دوزبانه و تکزبانه در پردازش واژگانی» در این مجموعه به چاپ برسد. بنده توضیح کوتاهی در مورد مقاله خودم تقدیم میکنم و از پژوهشگران علاقمند تقاضا میکنم نقدهای ارزشمند خود را پس از مطالعه متن کامل مقاله به آیدی ادمین کانال ارسال بفرمایند:
"این مقاله پردازش واژگانی افراد دوزبانه تُرکی-فارسی را به عنوان گروه آزمایش و افراد تکزبانه فارسی زبان را به عنوان گروه کنترل مورد بررسی قرار داده است. روش نمونهگیری در این پژوهش تصادفی بوده و جامعه آماری این مطالعه نیز افرادی با تحصیلات دانشگاهی در شهر همدان بودند. البته انتخاب افراد دانشگاهی برای پژوهشهای مرتبط با مطالعات زبان مادری یک نقص محسوب میشود چرا که تحصیلکردگان به دلیل تمایل برای تثبیت جایگاه اجتماعی خود سعی در استفاده از زبان رسمی به جای زبان مادری دارند و از اینرو، در بین هر دو گروه آزمایش و گروه کنترل، باید افراد بیسواد نیز گنجانده میشدند. متأسفانه دسترسی بنده فقط به افراد بیسوادی بود که تنها به تُرکی صحبت میکردند، و بجز چند واژه محدود، آشنایی نوشتاری/گفتاری با زبان فارسی نداشتند.
در این پژوهش که از آزمون سمعی-بصری استفاده شد دو فرضیه مورد بررسی قرار گرفت. فرضیه نخست این بود که آزمودنیهای دوزبانه و تکزبانه واژههای تکهجایی را سریعتر از واژههای دوهجایی به یاد میآورند. فرضیه دوم هم این بود که کاربرد واژههای پربسامد در میان فهرستهای واژگانی باعث خنثیشدن تأثیر تقدم و تأخر بر عملکرد آزمودنیهای دوزبانه و تکزبانه میشوند. مدلهای مورد استفاده در این پژوهش شامل: مدل دومرحلهای ستونی، مدل فعالسازی و مدل لوگوژن بود".
این مجموعه از معدود پژوهشهای میدانی صورت گرفته در حوزه مطالعات زبان مادری در ایران است که پژوهشگران رشتههای مختلف علوم انسانی از دیدگاه تخصصی خود به واکاوی زبان مادری پرداختهاند.
در پایان از زحمات استاد ارجمند جناب دکتر سیدجواد میری دانشیار فرهیخته علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بابت گردآوری این مجموعه تشکر میکنم.