خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش

خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش
خداوندا نگه دار از زوالش

به دعوت دوستان در شیراز برای نقد کتاب "هویت و صلح" که امسال چاپ شده است به شهر شیراز آمده ام. امروز صبح فرصتی شد با یکی از دوستان گشتی در شهر بزنیم و به "ارگ کریم خان زند" و "عمارت کلاه فرنگی" و "آرامگاه سعدی" برویم. ارگ بسیار زیبا است و باغ نارنج قشنگی دارد. اما آنچه که مایه تعجب بود بساطت و سادگی کاخ این شاه ایرانی است. نکته جالب توجه در "کلاه فرنگی" که عمارتی بوده برای پذیرایی از میهمانان فرنگی، نقاشی های موجود در آن است که نشان از گشودگی فرهنگ ایرانی به زیبایی و جمال زنانه است که امروزه در فضای عمومی ایرانیان دیده نمیشود و توسط صدا و سیما به دلائل فقهی مخفی می گردد و حتی زشتنمایی را نوعی ثواب می انگارند. نکته جالب دیگر در ارگ کریم خان استفاده از رنگ های شاد و دل انگیز مانند آبی و سبز و نارنجی ... در ساخت پنجره ها است و اثری از رنگ سیاه نیست و این تصور که "مشکی رنگ عشق است" در گذشته تاریخی ما و پیش از مواجهه ما با جهان مدرن وجود نداشته است. نکته جالب دیگر، محراب عبادت در کلاه فرنگی است که از وجوه استتیک و زیبایی شناختی شاهکار است. حضور رنگ های روشن و شادی آور در نقش و نگار محراب عبادت نشان از آن دارد که در ذهن ایرانی پیش از سیطره ظاهرگرایی مدرن "طریق وصول الی الله" دارای وجوه زیبایی شناختی بوده است. سپس به آرامگاه سعدی رسیدیم و نوع دینداری سعدی و فهم باطنی سعدی از دیانت به نظر من شاهکار روح ایرانی است که در اشعار شعرای بررگی چون شیخ اجل به ظهور رسیده است. به عنوان نمونه یک مثال می آورم:

ای صوفی سرگردان، در بند نکونامی

تا درد نیاشامی، زین درد نیارامی

ملک صمدیت را، چه سود و زیان دارد

گر حافظ قرآنی، یا عابد اصنامی

زهدت به چه کار آید، گر راندهٔ درگاهی؟

کفرت چه زیان دارد، گر نیک سرانجامی

گر عاقل و هشیاری، وز دل خبری داری

تا آدمیت خوانند، ورنه کم از انعامی


پس از فارغ شدن از گشت در شهر به سمت اقامتگاه آمدم تا خود را برای سخنرانی عصر آماده کنم و چند عکسی را که گرفته ام با شما به اشتراک می گذارم.


سید جواد میری

۲۶ مهر ۱۳۹۷

نوشته دیگر در سفر شیراز

به شیراز آی و فیض روح قدسی

بجوی از مردم صاحب کمالش

بعد از جلسه نقد کتاب، فرصتی باقی ماند تا به خدمت حضرت حافظ بروم و لختی در حافظیه باشم. توریست های ایتالیایی و آلمانی حول آرامگاه حافظ حلقه زده بودند و هر کدام به زبانی از اهمیت حافظ در ذهن و زبان ایرانی و جایگاه ویژه او در ادب جهانی با یکدیگر گفتگو می کردند. من هم چند عکس گرفتم که با شما به اشتراک می گذارم.
البته دوستان لطف کردند و مرا به کافه طاقچه برای شام دعوت کردند و نکته جالب این بود که موسیقی زنده در کافه بود و هنرمندی هم پیانو می نواخت و لحظه ای حس کردم شیراز بسیار جو لطیفتری نسبت به تهران دارد. بعضی وقت ها آدم احساس میکند در ایران جهان های موازی در کنار هم به زیست های متفاوت خود در آن واحد ادامه می دهند. چند لحظه ای از موسیقی زنده را که خود ضبط کرده ام برای شما بارگذاری می کنم.