کتاب «ایران در پنج روایت»

کتاب «ایران در پنج روایت» بازخوانی روایت شریعتی، مطهری، آل احمد، زرین کوب و مسکوب درباره هویت ملی، تنوع زبانی، زبان مادری و مسئله زبان ترکی در ایران منتشر شد.

سید جواد میری در مورد این اثرش نوشت: «ایران در پنج روایت نام کتاب جدیدم هست که دارای پنج فصل و یک پیشگفتار و یک مقدمه است که توسط انتشارات نقد فرهنگ به چاپ می رسد.

در این اثر جدید تلاش کرده ام به پرسش های نوین در باب هویت ملی و جامعه ایرانی و نسبت آن با خوانش های متفکران ایرانی معاصر بیاندیشم. مثلا در فصل نخست زبان و هویت ملی را در نگاه شریعتی و فهم «طبقاتی» او از زبان و نسبتش با زبان مادری و مفهوم ملیت به مثابه شخصیت فرهنگی مورد بحث قرار داده ام.

در فصل دوم به بازخوانی انتقادی روایت مطهری از «ناسیونالیسم ایرانی» پرداخته ام و بحث تنوع زبانی و ربط آن به پان ها را مورد واخوانی قرار داده ام.

در فصل سوم بازخوانی روایت جلال آل احمد از هویت ایرانی را مفهومینه کرده ام و از ربط «زبان ترکی و مسئله آذربایجان» سخن رانده ام و راهکار آل احمد را در بستر معاصر بازسازی کرده ام.

در فصل چهارم به روایت عبدالحسین زرین کوب از ایرانیت پرداخته ام و موضع نظری او را واخوانی انتقادی کرده ام و مولفه های بنیادین در «فهمِ ایران» از منظر زرین کوب را باز-بینی نموده ام.

در فصل پنجم که آخرین فصل این کتاب است به روایت شاهرخ مسکوب از هویت ایرانی و زبان فارسی پرداخته ام و تلاش نموده ام ایده ملیت و زبان-ماوایی مسکوب را مورد بازخوانی قرار دهم. البته در دفتر دوم این کتاب به کسروی و نابدل و نفیسی و آشوری و خانلری و محمد رضا باطنی در نسبت زبان و مسئله آذربایجان و زبان فارسی خواهم پرداخت.

دفتر اول توسط انتشارات نقد فرهنگ در دی ماه ۱۳۹۷ به بازار رفت.

کتاب "هویت ایرانی"

کتاب "هویت ایرانی" که توسط دکتر حمید احمدی ترجمه و تدوین شده است در باب هویت ایرانی از دوران باستان تا پایان پهلوی است. این کتاب نام "احمد اشرف" را به یدک می کشد و خواننده اینچنین میپندارد که دکتر اشرف نگاهی رمانتیک و باستانگرایانه به موضوع هویت دارد اما واقعیت امر این است که اشرف هیچگاه چنین کتابی ننوشته است و نگاه او به هویت ایرانی هیچ نسبتی با گرایش باستانگرایان ندارد و دقیقا نظرش خلاف نظر دکتر حمید احمدی است. به سخن دیگر، این کتاب نوعی سوء برداشت نسبت به احمد اشرف را در جامعه آکادمیک ایران ایجاد کرده است. البته اشرف خود در قید حیات است و نظرش نسبت به این کتاب بسیار سلبی است.

کتاب "میراث تمدنی و فرهنگی ایران و جهان مالایی: یک گفتمان فرهنگی"

کتاب "میراث تمدنی و فرهنگی ایران و جهان مالایی: یک گفتمان فرهنگی" با تلاش رایزنی فرهنگی ایران در مالزی در آذر ماه 1397 منتشر شد.

این کتاب منتخبی  است از مقالات ارائه شده در کنفرانس  بین المللی" میراث تمدنی و فرهنگی مشترک ایران و جهان مالایی زبان " که با تلاش رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مالزی  و همکاری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاهها ی مالایا ، دانشگاه  ناتینگهام کوالالامپور ، دپارتمان  مطالعات مالایی دانشگاه  ملی سنگاپور و مرکزمطالعاتی پژوهشی  ASIA WE در بهمن ماه 1395 در دانشگاه ناتینگهام کوالالامپورمالزی  برگزار شد .
کتاب "میراث تمدنی و فرهنگی ایران و جهان مالایی:یک گفتمان فرهنگی" در 187 صفحه ، توسط پرفسور سید فرید العطاس استاد برجسته مالایی دانشگاه سنگاپور و دکتر عبدالرضا عالمی محقق ایرانی مقیم مالزی ویرایش و با تلاش و حمایت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در مالزی و توسط انتشارات GERAKBUDAYA ENTERPRISE مالزی  در آذر ماه منتشر شد.
پرفسور فرید العطاس در مقدمه این کتاب آورده است : توسعه تمدن اسلامی درمناطق مختلف جهان ازحوادث تاریخی شگفت انگیزی است که بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول ساخته است. جهان پهناور اسلام ؛ همچون فرش ایرانی است که درآن تنوع و پیچیدگی طرح ، متاثر از نوعی یگانگی است و طرح های هندسی پیچیده و نقش های اسلیمی آن در هم مسیر واحدی را طی میکند. این پیچیدگی را زمانی می توان بهتر درک کرد که به شکل طرح های متعددی  مشاهده شود که در کنارهم قرارگرفته اند. جهان اسلام نیز هرچند ابعاد عمومی و افق های مذهبی متکثری دارد ؛ اما گوناگونی و تنوع فرهنگی ، زبانی ، تباری و قومی ، نمی تواند اتحاد آرمانی آن را سلب نماید و ذات اسلام را به تفرقه و چند پارگی بکشاند ، زیرا اصول آرمانی آن همچون اصول دین ، تغییر ناپذیر است و جایگزین ندارد.
کتاب "میراث تمدنی و فرهنگی ایران و جهان مالایی:یک گفتمان فرهنگی" با مقدمه پرفسور فرید العطاس و متن سخنان سرکار خانم مرضیه افخم سفیر جمهوری اسلامی ایران در مالزی آغاز و با بیانیه پایانی این سمینار به اتمام می رسد.
عناوین مقالات مندرج در این کتاب و نویسندگان آن عبارتند از:
1.  تحلیل و بررسی آوایی و معنایی واژهای فارسی در زبان مالایی -دکتر بخاری لوبوس- مالزی
2.  نفوذ فرهنگی، موسیقایی ایران در جهان مالایی-دکتر هیلارین لری فرانسیس سنگاپور
3.  تاثیر فرهنگ ایران بر سنت روشنفکری اسلام در اندونزی از گذشته تا امروز.-دکتر حسین هریانتو- اندونزی
4.  تصوف: مسیر بین فرهنگی گفتگو میان ایران و جهان مالایی-دکتر محمدرضا اسفندیار –فائزه رحمان – ایران
5.  عدالت در تفکر اجتماعی، بررسی آراء شریعتی و سید حسین العطاس دکترتئو لی کن -دانشگاه ملی سنگاپور
6.  چالشهای وحدت میان مسلمانان با بررسی آراء شریعتی، نورسی و العطاس-دکتر سید فرید العطاس-دانشگاه ملی سنگاپور
7.  رویکرد بین فرهنگی ایران در رسانه های مالزی و بالعکس-دکتر حمیده مولایی- از  ایران
8.  مقدمه ای بر ترجمه اسرار العرفان حمزه فنصوری-دکتر امیرحسین ذکرگو و دکتر لیلا تاجر  ایران
9.  گفتمان فرهنگی بین ایران و جهان مالایی :چرا و چگونه ؟علی محمد سابقی
10.  انسانگرایی در فلسفه ادب فارسی و تاج السلاطین-دکتر ازهر ابراهیم- از سنگاپور
11.  اقتصاد هنر و جهانی شدن با رویکرد بررسی بازار هنر ایران در مالزی دکتر ندا ذوقی-ایران
12.  بررسی اصول زمامداری در ایران و جهان مالایی در سیاست نامه و تاج السلاطین-دکتر باستیان زولینو- اندونزی
13.  شرح ماهونای ملاکا به عنوان تمثیلی برای صلح جهانی-دکتر الهام سادات میرزانیا- ایران

جستجوی نظریه های اجتماعی در گفتمان شریعتی

کتاب در "جستجوی نظریه های اجتماعی در گفتمان شریعتی" نوشته سید جواد میری، توسط انتشارات نقد فرهنگ به چاپ رسیده است. برای تماس با انتشارات به این شماره زنگ بزنید:

 ۰۲۱-۷۶۲۷۶۷۴۸

---------------------------------------------

#کتاب دارای شش فصل است و یک دیباچه. در فصل اول مولف به "رسالت ادیان در دیدگاه شریعتی" پرداخته است. در فصل دو به "احساس دینی و احساس اجتماعی" و نقد شریعتی به کلاسیک های علوم اجتماعی پرداخته شده است. در فصل سوم "امت و امامت"، فلسفه سیاسی شریعتی مورد خوانش انتقادی قرار گرفته است. در فصل چهارم "نگاهی به نظریه استحمار شریعتی" و تفاوت آن با مفاهیم آنومی و الیناسیون و افسون-زدایی مورد بحث قرار گرفته است. در فصل پنجم "فرانتس فانون" و بحثهای پسا-استعماری و خوانش شریعتی از فانون مورد نقد قرار گرفته است. در فصل آخر "مقایسه ای تطبیقی میان اندیشه شریعتی و سید جواد طباطبایی" انجام شده است. در این کتاب مولف تلاش نموده است "شریعتی" به مثابه نظریه پردازی معاصر مورد بازسازی قرار گیرد و از "شریعتی" به مثابه "معلم انقلاب" و "شریعتی" به مثابه ایدیولوگِ نو-شریعتیست ها فاصله مفهومی
گرفته ام.

کتاب «بحران های جمهوریت»

کتاب «بحران های جمهوریت»
 نوشته هانا آرنت در دهه هفتاد میلادی است.
آرنت کتاب را با جمله ای به نقل از وزیر دفاع آمریکا در سال ۱۹۶۸ شروع می کند؛
«تصویر زیبایی نیست،تصویر بزرگترین ابرقدرت جهان که در هفته هزاران غیر نظامی را می کشد و مجروح می کند ،صرفا برای این که ملتی ضعیف را در هم بکوبد و مجبور به تسلیم شان کند و همه اینها را برای موضوعی انجام می دهد که صحت آن هنوز محل مناقشه است ».
 او در فصل اول کتاب, عملکرد آمریکا در ویتنام را تحت عناوینی هم چون دروغگویی در سیاست و ...به شدت مورد انتقاد قرار می دهد ؛ و اذعان می کند : عملکرد آمریکا بدون تفکر بوده است .
دلیل او این است که حمله به ویتنام را متخصصان روابط عمومی و حلالان _ مسائل طراحی کرده بودند ،کسانی که به پشتوانه عقلانیتی که از هر گونه رخداد و حادث شدنی بیزار بود ، دست به عمل می زدند، و ابزارشان زبان شبه ریاضی و یکسان سازی بود تا که تمام وقایع جهان انسانی را پیش بینی کنند.که البته چنین اتفاقی محقق نشد. 
او با ظرافت خاصی به نقد دیدگاه حل مسأله ای در علوم انسانی و رویکردهای پراگماتیستی صرف می پردازد, و به ولع و حرص متخصصان، برای نظریه پردازی ( همانند عالمان علوم طبیعی ) می تازد. و در پایان نشان می دهد که چگونه پیش بینی ها و دستاوردهای عقل اعداد اندیش و ماتریس ساز به خطا رفته و می رود.

او در فصل دوم بحث« نافرمانی مدنی »و «حق بر تشکیل انجمن » را مطرح می کند و این که نافرمانی مدنی چیست ، چه ویژگی هایی دارد و در کجا می توان گفت نافرمانی مدنی رخ داده است!؟ آرنت در این فصل حق بر نافرمانی مدنی و تثبیت آن در نهادهای سیاسی را مطرح می کند. حقی که به واسطه آن امکان جبران قصور دادگاه در بررسی اعمال دستگاه اجرایی، رقم می خورد.
 نویسنده در فصل سوم به بحث از خشونت می پردازد و این که خشونت ، قدرت ،اتوریتی یا اقتدار و زور چه تفاوت ها و شباهت هایی با هم دارند . و نهایتا این که برای حکومت داری به خشونت نیاز است یا قدرت ؟ و یا امری دیگر..

فلورا عسکری زاده

از منظر انتقادی تا عدم انسجام آخرین اثر سیدجواد میری

 «تاملی درباره ایران؛ واکاوی هویت، ایرانیت و سیاست‌گذاری‌های زبانی» عنوان آخرین کتاب سیدجواد میری است که توسط انتشارات نقد فرهنگ در سال جاری منتشر شده است.

مقدمه این نوشتار بر مبنای دو مسئله است، اول آنکه آیا مسئله‌ ایران «مسئله‌یابی» یا پروبلماتیزه شده است؟ و دوم آیا نفس ««مسئله» به درستی طرح و پرولبماتیزه شده است یا خیر؟» میری تامل در نفس پرسش را راهی برای پاسخ می‌داند، آنچه او را به این موضع کشانده است از دست دادن «مقام سوبژه‌وارگی» سوبژه ایرانی است. این موضع در قبال پرسش به زعم نگارنده به آنجا منجر شده است که «گویا جامعه‌شناسی ایرانی هنوز «ایران» را برای خود به شکل «مسئله» تعریف نکرده است و آن را به صورت «دردسر» فهم می‌کند و به دنبال آسیب‌شناسی است».

چنین نگاه و موضعی نسبت به مسئله و ایران تبعات زیادی برای انسان ایران و نیز خوانش او از تاریخ داشته است. از نظر میری چنین رویکردی به آنجا رسیده است که «برخی معتقد شدند که «تشیع»، یک خوانش ایرانی از اسلام و مخلوق ایرانیان است که برای تفوق بر اعراب بادیه‌نشین مطرح شده است».

میری هدف و منظور خود در این کتاب را چنین شرح می‌دهد که این باور که «ایرانیت مساوق با ادب فارسی است و زبان فارسی ستون فقرات هویت ایرانی است که توانسته ما را در طول تاریخ در برابر «ترک»، «تازی»، و «غیر» حفظ کند... اسطوره‌ای بیش نیست و ممکن است پیامدهای نامطلوبی نیز به بار بیاورد. اکنون هنگام آن رسیده است که یک «شالوده‌شکنی» صورت گیرد و مسئله ایران در چهارچوب جامعه‌شناختی به صورت نقادانه مفهوم‌سازی شود.»

کتاب که به بیان نگارنده حاصل گردآوری و تدوین مجموعه‌ای مصاحبه‌ها و گفت‌وگوهایی پیرامون موضوع «ایران» و «ایرانیت» است. این اثر در پنج فصل «ایران در گذر تاریخ»، «هویت ایرانی»، «قومیت»، «زبان، ادب و ادبیات فارسی» و «مسئله ایران» سامان یافته است.

ملاحظه تکثر ایران

یکی از مزایای این کتاب توجه به وجود تکثر در ایران است. میری تلاش کرده است که ایران امروز را حاوی ادیان، زبان‌ها و قومیت‌های مختلف توصیف می‌کند و چنین است که تکثر ایرانی خود را نشان می‌دهد. تلاش برای نشان دادن ایران به عنوان یک وحدت در تکثری که توسط هواداران ایران به مثابه یک جوهر هزاران ساله نفی می‌شود، راهی است که پیمودن آن هم جرئت می‌خواهد و هم توان علمی. میری هر دو را کمابیش داشته و تلاش کرده است تا آن را نشان دهد. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «شعر و ادبیات ایرانی نیز نظیر تنوع قومی و فرهنگی ایران یک واقعیت و یک مجموعه متکثر و متنوع است. همانگونه که فردوسی، سعدی، حافظ و ... شاعران ایرانی محسوب می‌شوند، به همان میزان شاه اسماعیل ختایی، نسیمی و فضولی و شاعران ترک، کردی، ترکمنی نیز باید نظر اشعار شاعران فارسی زبان ایران محسوب شود».

فقدان ارجاع

بسیاری از نقل‌قول‌ها و رویدادهای تاریخی بدون ارجاع هستند. همچنین برخی از ارجاعات، تنها به یک کتاب ارجاع داده شده و از بیان صفحه دقیق اجتناب شده است. همچنین بسیاری از داده‌های علمی نیز فاقد ارجاع به کتب علمی هستند. به نظر می‌رسد نگارنده هرچند تلاش کرده است چنانچه خود می‌گوید مصاحبه‌ها را به متن بدل کند، اما اسلوب در حد مصاحبه مانده است. عدم ارجاع باعث می‌شود که متن منابع و ماخذ خود را پنهان نگاه دارد و این باعث می‌‎شود تا نقد و فهم متن با دشواری همراه گردد.

عناوین غیردقیق

عناوین فصول هرچند با هم ارتباط منطقی دارند، اما محتویات خود را پوشش نمی‌دهند. در فصل اول ایران پیش از اسلام و تاریخ میانه مغفول مانده و به ناگاه تاریخ ایران از دوران صفویه به تحلیل در آمده است. این در حالی است که طبق عنوان این فصل باید به ایران در گذر تاریخ پرداخته شود. همچنین این فصل با عناوینی چون ایران، ایرانشهر فرهنگی، دولت-ملت ایران، ایران تنها یک واحد سیاسی نیست و داستان سوبژه سرخورده ایرانی، از عنوان اصلی فاصله می‌گیرد.

عدم انسجام

عدم عناوین دقیق باعث شده است که کتاب از عدم انسجام نیز رنج ببرد. بحث درست میری در ارائه‌ای نامنسجم از قدرت بیان خود کاسته است. مباحث چنانکه خود نویسنده در پیشگفتار بیان کرده است تکراری هستند و سیر مباحث بعضا به خاطر مونتاژ چند مصاحبه نامعلوم است. این عدم انسجام اما خود نشاندهنده آن است که نگارنده تمایل به ورود در مباحث بسیار زیادی حول موضوع اصلی دارد که توانسته به مقتضای یک مصاحبه برخی از مباحث را بپردازد اما جای این پروژه جای کار بسیار دارد.

میثم قهوه چیان

زبان مادری در گفتمان علوم اجتماعی

کتاب «زبان مادری در گفتمان علوم اجتماعی» که مجموعه مقالات 18 نفر از اساتید برجسته فلسفه، علوم اجتماعی و زبان‌شناسی پیرامون مطالعات حوزه زبان مادری است تا چند روز آینده روانه بازار می‌شود. داوران محترم این اثر ارزشمند اجازه فرمودن سیاه مشق اینجانب با عنوان «بررسی توانایی افراد دوزبانه و تک‌زبانه در پردازش واژگانی» در این مجموعه به چاپ برسد. بنده توضیح کوتاهی در مورد مقاله خودم تقدیم می‌کنم و از پژوهشگران علاقمند تقاضا می‌کنم نقدهای ارزشمند خود را پس از مطالعه متن کامل مقاله به آیدی ادمین کانال ارسال بفرمایند:

"این مقاله پردازش واژگانی افراد دوزبانه تُرکی-فارسی را به‌ عنوان گروه آزمایش و افراد تک‌زبانه فارسی زبان را به‌ عنوان گروه کنترل مورد بررسی قرار داده است. روش نمونه‌گیری در این پژوهش تصادفی بوده و جامعه آماری این مطالعه نیز افرادی با تحصیلات دانشگاهی در شهر همدان بودند. البته انتخاب افراد دانشگاهی برای پژوهش‌های مرتبط با مطالعات زبان مادری یک نقص محسوب می‌شود چرا که تحصیلکردگان به دلیل تمایل برای تثبیت جایگاه اجتماعی خود سعی در استفاده از زبان رسمی به جای زبان مادری دارند و از این‌رو، در بین هر دو گروه آزمایش و گروه کنترل، باید افراد بی‌سواد نیز گنجانده می‌شدند. متأسفانه دسترسی بنده فقط به افراد بی‌سوادی بود که تنها به تُرکی صحبت می‌کردند، و بجز چند واژه محدود، آشنایی نوشتاری/گفتاری با زبان فارسی نداشتند.
در این پژوهش که از آزمون سمعی-بصری استفاده شد دو فرضیه مورد بررسی قرار گرفت. فرضیه نخست این بود که آزمودنی‌های دوزبانه و تک‌زبانه واژه‌های تک‌هجایی را سریعتر از واژه‌های دوهجایی به ‌یاد می‌آورند. فرضیه دوم هم این بود که کاربرد واژه‌های پربسامد در میان فهرست‌های واژگانی باعث خنثی‌شدن تأثیر تقدم و تأخر بر عملکرد آزمودنی‌های دوزبانه و تک‌زبانه می‌شوند. مدل‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل: مدل دومرحله‌ای ستونی، مدل فعال‌سازی و مدل لوگوژن بود".

این مجموعه از معدود پژوهش‌های میدانی صورت گرفته در حوزه مطالعات زبان مادری در ایران است که پژوهشگران رشته‌های مختلف علوم انسانی از دیدگاه تخصصی خود به واکاوی زبان مادری پرداخته‌اند.
در پایان از زحمات استاد ارجمند جناب دکتر سیدجواد میری دانشیار فرهیخته علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بابت گردآوری این مجموعه تشکر می‌کنم.

نگاهی به آراء مالکوم ایکس: دین، نژاد و گفتمان پسااستعماری

نام کتاب جدیدی است که توسط انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات به چاپ رسیده است. سید جواد میری در چهار فصل و یک دیباچه و یک مقدمه و سخن آخر در ۱۵۴ صفحه به آراء مالکوم ایکس پرداخته است. ورژن انگلیسی کتاب در سال ۲۰۱۵ در آمریکا به چاپ رسیده بود و ورژن فارسی با اضافاتی برای مخاطب ایرانی به چاپ رسیده است.

مشخصات کتاب تاملی درباره ایران

کتاب «تاملی درباره ایران»

واکاوی هویت، ملیت، ایرانیت و سیاست‌گذاری‌های زبانی

نشر نقد فرهنگ

چاپ اول ۹۷

۱۵۰۰۰ تومان

رقعی شومیز

۱۶۹ صفحه

فروش کتاب «تاملی درباره ایران» در مشکین‌شهر

کتاب «تاملی درباره ایران: واکاوی هویت، ملیت، ایرانیت و سیاست گذاریهای زبانی» آخرین اثر سیدجواد میری، در مشکین شهر  به فروش می‌رسد.

علاقه‌مندان به آثار میری می‌توانند این کتاب را از کتابفروشی دنیز به نشانی ده متر پاینتر از وسط چهارراه به سمت  میدان معلم، تهیه فرمایند.

نحوه خرید این کتاب از شهرهای دیگر متعاقبا اعلام خواهد شد.  همچنین تا پایان خرداد در ۷ شهر ایران نشست هایی در نقد و بررسی این کتاب با حضور نویسنده برگزار می‌شود.